Door de sawa's naar de kampong

Ze blijven maar komen: tien, twintig, veertig, zestig..., het is niet meer bij te houden hoeveel kinderen ons de hand willen schudden. En ze doen dat op een heel speciale manier: ze pakken onze in hun ogen reine rechterhand - ze gaan er in dit land vanuit dat iedereen met de linker de billen afveegt, terwijl ik dat al mijn hele leven met de rechter doe. Die overigens, laat daar geen misverstanden over bestaan, deze ochtend ook brandschoon is - en brengen die zachtjes naar hun hoofd. Een respectvolle groet voor ouderen. 
Mooi gebaar, zouden ze bij ons ook eens moeten leren. De jongens en meisjes die niet bij ons zijn weg te slaan, zijn leerlingen van de basisschool in de kampong die we tijdens onze ochtendwandeling zijn binnengelopen. Ook voor de oudere dorpelingen die in dit afgelegen oord nauwelijks toeristen ontmoeten, vormen wij een bezienswaardigheid. Een van hen wil graag met Trees en mij op de foto, terwijl we met z'n drieën de sjaal met de naam van zijn favoriete voetbalclub uit Bandung vasthouden.  Geen probleem. Voor wat, hoort wat. Wij mogen ook filmen en fotograferen wat we maar willen. En dat is veel: de dansende meisjes op school, het schoonmaken binnen en het drogen buiten de huisjes van de geoogste rijst, moeders met kinderen voor hun bescheiden woning, de hangjongeren in de kampong, oma's en opa's aan het werk....iedereen laat het vriendelijk toe. 
De gastvrijheid doet ons al snel de slechte nachtrust vergeten. Best geslapen hebben we namelijk niet. Dat kwam niet door het bed, dat is gewoon uitstekend te noemen. En ook niet door een zoemende mug boven onze hoofden, hoewel ik een bloedhekel aan die mormels heb en er in mij leven al heel wat heb vermoord. Nee, we hadden gewoon tot diep in de nacht geen slaap. En toen onze ogen uiteindelijk wel dicht vielen, gingen ze al vrij snel weer van schrik open. Afschuwelijk gezang. Achter het ons omringende tropische groen blijken maar liefst drie moskeeën schuil te gaan. Om even over half vijf 's ochtends vonden ze het daarin nodig om tot gebed op te roepen. Niet om aan te horen.
Als we het tijdens de ochtendwandeling aan chauffeur Tatang vertellen, kan hij het lachen niet laten. Hij wist het en had daarom oordopjes meegenomen. Wij ook, maar niet in gedaan. Zal niet meer gebeuren. Met Tatang is inmiddels een leuke band ontstaan. Hij is speciaal voor ons meegegaan om de aanwijzingen van de jonge gids die ons langs rijstvelden en groentetuinen moet leiden te vertalen. Hij vertelt verder niet alleen over de heerlijke vruchten die de jongeman op onnavolgbare wijze uit de bomen langs de route weet te halen, maar ook steeds meer over zichzelf. "Ik kon niet zo goed leren en ben daarom op mijn vijftiende al gaan werken." Eerst deed hij dat als bijrijder van vrachtwagenchauffeurs en later als zelfstandig chauffeur. Dat zal hij tot op hoge leeftijd moeten blijven. "Want," zegt hij, wijzend op een stokoude man die op een van de sawa's nog hard aan het werk is, "pensioen is er niet voor de gewone man. Dat krijgen alleen de rijksambtenaren." 
Maar voorlopig heeft Tatang lol in zijn werk en vrolijk loopt hij voorop tijdens onze gang door de velden. Aanvankelijk volgen we hem ook met veel plezier, opperbest gestemd door die zo bijzondere ervaring in de kampong, maar na een uurtje of wat hebben we het eerlijk gezegd wel gezien. De smalle paden zijn door de tropische regenbui van de vorige dag namelijk extreem modderig en daardoor uiterst glibberig geworden. Eerst gaat Trees bijna onderuit, daarna ik volledig, waarna mijn lieve vrouw besluit niet achter te willen blijven. We zien er niet meer uit.
Toch laten we ons aan onze begeleiders niet kennen en slingeren soms hand in hand nog even verder. Blij en ook toch wel een beetje trots op onszelf komen we na drieënhalf uur soppen en glijden weer in ons zo lieflijk ogende hotelletje aan, waar een heerlijke gado-gado met een schotel saté en een kop thee op ons wacht. Prima begin van een middag die we in alle rust gaan doorbrengen.  Tukkie doen, stukkie lezen, stukkie schrijven, het is best zo. Morgen gaan we naar Bandung, waar ons een bijzondere ontmoeting wacht.